Managers onderwIjzen: een (2023)

Managers onderwIjzen: een agenda voor ManageMent opleIders. elkaar, niet to the point komen, kortom een perfecte weerspiegeling van het gedrag waar ze in de organisatie juist over klagen. Waarschijnlijk verhinderen zij door hun eigen gedrag aan de top anderen in de organisatie om wel doortastend te worden. Die laatste interventie is aanzienlijk minder welkom, zeker direct nadat die geplaatst is. Ook hier loopt de docent het reële risico op het verwijt dat hij niet begrijpt waar het om gaat. En toch is het een belangrijke weten-hoe interventie die past in modern onderwijs aan leidinggevenden. In dit specifieke voorbeeld hebben één of twee leidinggevenden uit de deelnemersgroep zelfs twee dagen boos rondgelopen over mijn suggestie dat zij slachtoffergedrag vertoonden, en dat als ze iets willen veranderen ze eerst zelf moeten veranderen. Door opnieuw aandacht te geven aan die boosheid, en niet in te gaan op de cognitieve argumenten, krijgen de betrokken leidinggevenden een andere kijk op eigen gedrag en wat dat uitlokt, zeer behulpzaam voor hun weten-hoe, en uiteindelijk ontstond er grote waardering voor de eerst als hardhandig ervaren interventie. Gelukkig, dat dan toch wel, nog voor het eind van het programma. Omdat veel weten-hoe gaat over persoonlijke patronen is een belangrijke aanvulling op weten-hoe onderwijs persoonlijke coaching en intervisie in kleine groepjes. <strong>TiasNimbas</strong> biedt dat in toenemende mate aan voor programma’s waar vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling een rol spelen, zoals in leiderschapsprogramma’s. Mijn pleidooi is voor de combinatie. De deelnemers weten na raadpleging van externe bronnen en geholpen door de docent bijvoorbeeld wat een conflictmodel is. Ze leren hoe het in de praktijk werkt, maar ook wat hun persoonlijke stijl van conflictgedrag is, en als ze met een coach één-op-één vertrouwelijk daaraan willen werken ontdekken ze ook wat de bron van dat gedrag is en hoe je daarmee kunt omgaan. De toenemende aandacht van opdrachtgevers voor dit type onderwijs is van groot belang voor de ontwikkelingen van opleidingen aan leidinggevenden. Wat niet altijd helpt overigens is de soms grote behoefte bij opdrachtgevers om precies van tevoren te willen weten wat er behandeld gaat worden in een programma. In een weten-hoe programma is dat per definitie nauwelijks te zeggen: de dynamiek van de groep bepaalt het programma, niet de docent of de business school of de opdrachtgever. Er zijn gelukkig ook veel voorbeelden van opdrachtgevers die dat goed begrijpen en erdoor gefascineerd zijn.3 168

Managers onderwIjzen: een agenda voor ManageMent opleIders. Meester Ton Bij <strong>TiasNimbas</strong> zijn er veel collega’s geïnteresseerd in weten hoe-onderwijs, velen zijn er ook zeker vaardig in, en in veel programma’s heeft het zijn intrede gedaan. Ik doceer al bijna twintig jaar bij <strong>TiasNimbas</strong> en heb in de opvatting over wetenhoe onderwijs, en in de aandacht voor vaardigheden, veel ontwikkeling mogen zien. Ere wie ere toekomt: één van de eersten die merkte dat dit ‘anders’ was, was Ton Wentink. En na enige argwaan omhelsde hij de ‘nieuwe methode’, er zich eerst van overtuigend dat het niet zomaar ‘action learning’ in een nieuw jasje was. Hij wist dat ik op deze manier mijn programma’s vorm geef. Al jaren geleden introduceerde hij mij bij een groep als een soort bezienswaardigheid: “Dames en heren, ziet u hand-outs? Ziet u de beamer aanstaan? Nee, hè? Dit is een heel bijzondere aanpak en ik ben dan ook blij ”. Ik voelde me wel wat opgelaten, maar kon niet anders dan Ton bewonderen voor zijn, op dat moment, verkoopkracht. Later zag ik dat hij in één van de vele verantwoordingen die je tegenwoordig nu eenmaal moet afleggen over programma inrichting dat hij de ‘vragen-methode’ had ingelijfd als één van de essentiële vernieuwingen in het zo succesvolle MMO-programma. Ton toonde zich opnieuw een ‘meesterlijke’ collega. Literatuur Van den Boomen, F, & J. van Jaarsveld, red. (2011): Organisatiecoaching in de praktijk (Neer: Kloosterhof) Kahneman, D. (2011), “Ons feilbare denken”. Amsterdam/Antwerpen: Uitgeverij <strong>Business</strong> Contact 169